Integracja sensoryczna
Integracja sensoryczna jest kluczowa w codziennym funkcjonowaniu dzieci. Wpływa na ich rozwój oraz przetwarzanie informacji z otoczenia. Proces integracji sensorycznej organizuje bodźce docierające do mózgu przez zmysły, co umożliwia odpowiednie reakcje w życiu codziennym.
Niektóre dzieci (a także dorośli) mogą mieć trudności z przetwarzaniem bodźców, co objawia się m. in. nadwrażliwością na dotyk czy dźwięki oraz problemami z równowagą, koordynacją ruchową czy koncentracją. Zaburzony proces integracji sensorycznej może skutkować także nadmierną pobudliwością, trudnościami w kontrolowaniu emocji lub niepokojem w codziennych sytuacjach. W takich przypadkach pomocna jest terapia integracji sensorycznej.
Ćwiczenia w formie zabawy mają na celu w kontrolowany sposób dostarczać dziecku doznania sensoryczne, które oddziałują na zmysły, tym samym poprawiając ich działanie. Innymi słowy, w procesie terapii SI chodzi o wypracowanie prawidłowego reagowania na bodźce pochodzące z otoczenia. Dzięki odpowiednio dobranej terapii i usprawnieniu procesów integracji sensorycznej dziecko lepiej radzi sobie z codziennymi wyzwaniami, zarówno fizycznymi, jak również emocjonalnymi.
Jak to wygląda?
Terapia SI dopasowana jest do indywidualnych potrzeb dziecka. Zajęcia terapeutyczne poprzedza diagnoza procesów integracji sensorycznej. Podczas odpowiednio dobranych zabaw i ćwiczeń na sali terapeutycznej dziecko w naturalny sposób wyrównuje deficyty w obrębie danych narządów zmysłów.
W trakcie zajęć dziecko, w zależności od potrzeb terapeutycznych, wykonuje m. in. różnorodne ćwiczenia fizyczne, buja się na sprzętach podwieszanych, pokonuje tory przeszkód, jeździ na deskorolce czy balansuje na równoważni. Dodatkowo na zajęciach mogą pojawić się różne formy masażu oraz aktywności stymulujące zmysł dotyku i węchu.
Przez zabawę dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego, a to pozwala na lepszą organizację działań. Celem terapii jest usprawnienie organizacji procesów integracji sensorycznej, dzięki czemu dziecko będzie lepiej radziło sobie z wyzwaniami dnia codziennego, zarówno w domu jak i przedszkolu czy szkole.
Diagnoza ma na celu stwierdzenie, czy przyczyną problemów danego dziecka są zaburzenia procesów integracji sensorycznej. Proces ten odbywa się zazwyczaj podczas 3 – 4 spotkań.
Na początku rodzic otrzymuje do wypełnienia kwestionariusz. Następnie przeprowadzony zostaje szczegółowy wywiad, który pozwala uzyskać informacje dotyczące rozwoju i zachowania dziecka. Warto zabrać ze sobą książeczkę zdrowia, istotną dokumentację medyczną oraz diagnozy / opinie innych specjalistów (psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne).
Kolejnym etapem jest praca dzieckiem. Zazwyczaj potrzebne są dwa spotkania, podczas których terapeuta bada reakcje dziecka podczas swobodnej zabawy i przeprowadza odpowiednie testy.
Ostatnie spotkanie odbywa się już tylko z opiekunami. Terapeuta omawia uzyskane wyniki, oddaje w formie pisemnej diagnozę i przedstawia plan terapii.
Jeśli rodzice mają wątpliwości dotyczące rozwoju ich dziecka, ale nie są pewni czy konieczna jest diagnoza / terapia SI, mogą umówić się na konsultację. Jest to spotkanie z terapeutą, które ma na celu wstępną ocenę funkcjonowania dziecka w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych. Będzie to pierwszy krok do ustalenia czy dziecko potrzebuje dalszej diagnozy / terapii SI.
Podczas konsultacji omawiane są z rodzicem jego obserwacje dotyczące trudności dziecka w codziennym funkcjonowaniu. Jeśli terapeuta dostrzega u dziecka trudności sensoryczne, może zaproponować pełną diagnozę SI, terapię lub ćwiczenia do domu.